Επιτάχυνση μεταβολισμού: Ο ρόλος της άσκησης και διατροφής

Ο μεταβολισμός είναι το σύνολο των χημικών αντιδράσεων που συμβαίνουν σε έναν ζωντανό οργανισμό. Αυτές οι μεταβολικές αντιδράσεις συνοδεύονται και από ενεργειακές μεταβολές, που αποδίδουν την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται ο οργανισμός για να εκτελέσει βασικές λειτουργίες, (ΒΜR). Τέτοιες διεργασίες είναι η αναπνοή, η αναδόμηση των κυττάρων, καθώς και η πέψη των τροφών.

                     Πως η σωματική άσκηση μπορεί να αποτελέσει ισχυρό παράγοντα τροποποίησης του μεταβολικού ρυθμού; 

  1. Καθώς αυξάνεται η σωματική μας δραστηριότητα αυξάνονται και οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού. Με αυτόν τον τρόπο ο μεταβολισμός υπακούει σε αυτήν την εντολή, και παρέχει την αυξημένη ενέργεια που χρειάζεται το σώμα.
  2. Επίσης η άσκηση αλλάζει τον μεταβολισμό όχι μόνο των ασκούμενων μύων αλλά και άλλων οργάνων και ιστών  (όπως λιπώδης ιστός και ήπαρ).
  3. Κατά την εκτέλεση της άσκησης οι αλλάγες που προκαλούνται συνεχίζουν να διατηρούνται και μετά το τέλος της, με αποτέλεσμα και η αυξημένη ταχύτητα των καύσεων να συνεχίζεται.
  4. Η διάσπαση των υδατανθράκων και των λιπιδίων ενισχύεται ακόμη περισσότερο με την άσκηση.
  5. Η συστηματική άσκηση-προπόνηση τροποποιεί σε μεγάλο βαθμό το μεταβολικό προφίλ. Ο μυϊκός μας ιστός έχει την ικανότητα να καίει περισσότερες θερμίδες από τον λιπώδη ιστό. Επομένως, ασκήσεις ενδυνάμωσης όλων των μεγάλων μυϊκών ομάδων του σώματος συντελούν στην αύξηση της μυϊκής μας μάζας.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η άσκηση προκαλεί τεράστιες μεταβολές στο σώμα και τον μεταβολισμό μας. Σημαντικότερος παράγοντας όμως που επηρεάζει ταυτόχρονα την απόδοση μας στην άσκηση, τον μεταβολισμό και την υγεία μας αποτελεί η διατροφή. Μία ισορροπημένη διατροφή προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τους στόχους σας, επιδρά αποτελεσματικά στην κάλυψη των ενεργειών αναγκών και δαπανών του οργανισμού. Πρέπει να έχουμε υπόψιν μας λοιπόν πως μία ενεργειακή πηγή (κάποια τροφή), συνεισφέρει στην κάλυψη των απαιτήσεων της άσκησης.

                                              Πως η διατροφική μας συμπεριφορά καθορίζει τον μεταβολικό ρυθμό;

  1. Η τροφή έχει θερμογενετική επίδραση στον οργανισμό μας. Δηλαδή, οι διεργασίες που γίνονται με την πέψη και απορρόφησή της, θέτουν σε λειτουργία τον μεταβολισμό ώστε να την αξιοποιήσει ως πηγή ενέργειας. Η σωστή κατανομή των γευμάτων κρατάει τα επίπεδα σακχάρου σταθερά, αποφεύγοντας ανεπιθύμητες αυξομειώσεις της ινσουλίνης.
  2. Οι εξαντλητικές υποθερμιδικές δίαιτες έχουν προσωρινά αποτελέσματα και ρίχνουν αισθητά τον μεταβολικό ρυθμό. Από την άλλη, η  ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και θρεπτικά συστατικά αυξάνει τις καύσεις του μεταβολισμού. Σε συνδυασμό λοιπόν με συχνή άσκηση έχουμε καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και περισσότερη ενέργεια για τις δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας.
  3. Ανάλογα με την σωματική δραστηριότητα οι ανάγκες του οργανισμού διαφοροποιούνται. Οι αποθήκες υδατανθράκων εξαντλούνται κατά τη διάρκεια της άσκησης, και αν δεν αναπληρώνονται η απόδοση πέφτει. Μέτριας έντασης άσκηση ή υψηλή που ξεπερνά την μία ώρα μειώνει τα αποθέματα μυϊκού γλυκογόνου, και έχει αρνητικές επιπτώσεις στον μεταβολικό μας ρυθμό.
  4. Η ενυδάτωση βοηθάει στην καλύτερη λειτουργία του μεταβολισμού. Τα κύτταρα μας χρειάζονται το νερό για να εκτελέσουν βασικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως η θερμορύθμιση, η αποβολή άχρηστων μεταβολικών παραπροϊόντων και η μεταφορά θρεπτικών συστατικών. Οι απαιτήσεις του οργανισμού σε νερό πάλι διαφοροποιούνται σύμφωνα με την σωματική δραστηριότητα μας.
  5. Τέλος, μία ισορροπημένη διατροφή συμβάλλει στην μυϊκή αποκατάσταση. Καταναλώνοντας την απαραίτητη ποσότητα πρωτεϊνών σύμφωνα με τις ανάγκες μας, αναδομείται ο μυϊκός μας ιστός και προστατευόμαστε από πιθανούς τραυματισμούς που μπορεί να προκληθούν από την άσκηση. Αντίθετα, εάν η ποσότητα που καταναλώνουμε είναι ελλιπής, οι πρωτεΐνες αποικοδομούνται και μειώνεται η δράση του μεταβολισμού.

Πηγές : Βιβλίο Βιοχημείας Της Άσκησης – Εxercise Biochemistry/ Vassilis C. Mougios

Επιμέλεια: Βασιλειάδου Μαρία

Προπτυχιακή φοιτήτρια τμήματος Επιστήμης και Φυσικής Αγωγής

 

 

 

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *